Jewish Life #51.Sjemot #8: Levenswandel in Detail

De filosoof Friedrich Nietzsche (1844-1900) staat bekend om zijn ferme aforismen en beschrijvingen van thema’s die aan duidelijkheid niets te wensen overlaten. In de vier boeken die ik samen met mijn vrouw schreef en ook in mijn aankomende boek, wordt regelmatig uit zijn werk geciteerd. 
 
Voor deze blog die gaat over de parashah van deze week (Misphatim), viel mijn oog op een tekst van Nietzsche uit zijn werk Jenseits von Gut und Böse uit 1886. We lezen in een Nederlandse vertaling: ‘De maatschappij heeft een punt bereikt van ziekelijke verwekelijking en verzwakking waarop zij zelfs voor degene die haar schade toebrengt, de misdadiger, partij kiest, en wel ernstig en oprecht.’[1] Een citaat dat mijns inziens van toepassing is op de huidige status van de Westerse wereld, die zelfs loyaal is aan de terreur van islamisten en jihadisten. De moderne westerse mens verkeert in een crisis. Een juiste notie van rechtvaardigheid en liefde, als pijlers van een gezonde samenleving, is aan erosie onderhevig.  
 
Afgelopen Shabbat viel mijn oog op een tekst uit Jesaja 9:5-6 waar gesproken wordt over ‘de prins van de vrede’, degene die de autoriteit van de Eeuwige op aarde zal herstellen.[2] Het is een verwijzing naar de komst van de Messias en de messiaanse tijdsperiode van de verlossing. Om ons daarop voor te breiden is het volgens de Lubavitcher Rebbe, Rabbi Menachem M. Schneerson, nodig dat wij zowel de geopenbaarde instructies en moraal van de Torah bestuderen, als haar innerlijke dimensies: de meer verborgen betekenis voor ons spirituele leven.[3] Het is deze tekst uit Jesaja die mijns inziens gerelateerd kan worden aan de inhoud van parashah Misphatim, het Bijbelgedeelte van deze week (Sjemot, Exodus 21:1-24:18). Deze parashah die volgt op parashah Yitro behandeld de details van de Tien Woorden. In Yitro lezen we over de gift van de Torah aan de Israëlieten en de bijbehorende contractuele overeenkomst tussen de Eeuwige en de mens(en). Alle gebeurtenissen die in de Torah tot op dat moment zijn beschreven werken toe naar dat kernmoment, de gift van de Tien Woorden als vervulling van het doel van de schepping: de wereld transformeren tot Zijn thuis. 
 
In Misphatim worden de Tien Woorden in detail uitgewerkt. Misphatim leert de jood in detail hoe ieder facet van zijn leven verbondenheid met de Eeuwige genereert en bijdraagt aan een wereld waar rechtvaardigheid en liefde de norm is. Dit type samenleving als ideaal staat haaks op het citaat van Nietzsche die spreekt over ‘verwekelijking’ en ‘verzwakking’. Het is een samenleving van sociale rechtvaardigheid en een liefdevolle omgang met de medemens. Zo lezen we in Misphatim over het eren van ouders, respect voor gezagsdragers, een rechtvaardige omgang met het bezit van anderen, vijanden en de natuur (het milieu). 
 
Misphatim werkt in detail de Tien Woorden uit en leert ons hoe bij te dragen aan een rechtvaardige samenleving, een samenleving waar recht en liefde in harmonie tot uiting komen. Een sterke samenleving, een antithese van de verwekelijking en verzwakking die wij waarnemen in vele geledingen van de moderne Westerse wereld, waar de omkering van waarden norm is geworden. 
 
De dagelijkse studie van de Torah, zowel haar algemene instructies als haar toepassingen in detail, is een van de pijlers van het joodse leven. Aan de hand van de tekst uit Jesaja roept de Lubavitcher Rebbe ons dan ook op om zowel de geopenbaarde als de meer verborgen innerlijke dimensies van de Torah te bestuderen. Daarmee, zo is de joodse visie, bespoedigen wij de komst van de prins van de vrede.    
 

[1] Nietzsche, F. (2011). Voorbij Goede en Kwaad. Uitgeverij De Arbeiderspers. Hoofdstuk 5, 201, pp.103-104. Het woord ‘misdadiger’ wordt schuin geschreven. 
[2] In de Haftarah bij parashah Yitro. 
[3] Haftarot met een commentaar van de Lubavitcher Rebbe, een uitgave van Kehot Publication Society, p.141.

​Click on 'previous' or 'forward' to read more Blogs (Klik op 'vorige' of 'volgende' voor meer Blogs).