Jewish Life #57. Sjemot #14: Floreren

Floreren, een hedendaags hippe term in de psychologie, verwijst naar de ervaring van een persoon dat het leven goed gaat. Het is een combinatie van je goed voelen en effectief functioneren. Floreren is synoniem met een hoog niveau van mentaal welzijn en het belichaamt mentale gezondheid.
 
In deze definitie van floreren gaat het dus om meer dan dat een persoon zich goed voelt. Het gaat ook om ‘effectief functioneren’. De vraag die hierbij gesteld kan worden is ‘wat is effectief functioneren?’ 
 
Effectief betekent ‘doelmatig’ of ‘doeltreffend’. Effectief functioneren hangt dus samen met het bereiken van een doel en produceren van een gewenst effect. Een persoon met een hoge mate van effectiviteit heeft een duidelijk beeld van datgene wat hij wil bereiken en is in staat om zijn tijd en middelen zodanig te besteden dat de gestelde doelen werkelijk bereikt worden. 
 
In de Joodse Bijbel hangt effectief functioneren en daarmee floreren samen met creativiteit en talenten. Een van de twee fundamentele doelen van een mens is de inzet van talenten en het volledig exploreren van zijn creatieve vermogens [een tweede doel betreffen zijn relationele vermogens]. 
 
In Blog #17 beschreven we aan de hand van een typologie van Rabbi Joseph B. Soloveitchik, het eerste doel, dat van de creatieve vermogens: ‘In de eerste plaats is de mens een creatieve en majestueuze persoonlijkheid die een praktisch-utilitaire benadering van de wereld voorstaat. Hij wordt geleid door de zoektocht naar waardigheid, verkregen door controle over zijn omgeving. Afgeleid van het eerste hoofdstuk van het boek Genesis (Bereshit), is de mens een sociaal wezen en creëert een 'natuurlijke werkgemeenschap' door een positieve houding te tonen ten opzichte van de ontwikkeling van de beschaving: de gelijkenis van de mens met God [imitatio Dei] drukt zichzelf uit in het streven en het vermogen van de mens om een ​​schepper te worden. De natuurlijke mens is gezegend met een grote drang naar creatieve activiteit en onmetelijke middelen voor de realisatie van dit doel, waarvan de meest opvallende zijn intelligentie is. Hij wil de natuurlijke krachten domineren, aangestuurd door zijn verlangen om zijn eigen positie ten opzichte van zijn omgeving te verbeteren. God heeft hem het mandaat gegeven om dit te doen, om de natuur te onderwerpen en te controleren. Hij is man-natura. Zijn creatieve natuur wordt gewild en aangestuurd door zijn Maker.’
 
Dit type creatieve persoonlijkheid komen we tegen in Ki Tisa, de parashah van deze week (Exodus/ Sjemot 30:11 – 34:35). We lezen: ‘De Eeuwige sprak tot Mozes: Zie, Ik heb met name genoemd Betsalel, zoon van Oerie, zoon van Choer van de stam van Jehoedah, hem vervuld van goddelijke geest, met wijsheid, begrip, en kennis, en wel voor allerlei werk, om ontwerpen uit te denken en die uit te voeren in goud, zilver en koper, om vakkundig edelstenen te bewerken, om ze te zetten en om hout vakkundig te bewerken, kortom allerlei werkzaamheden te verrichten.’ (31:1-5). 
 
Rashi (1040-1105), de bekende Bijbelcommentator zegt hierover: ‘De Eeuwige kiest Betsalel uit om een bijdrage te leveren aan de Misjkān, de Tabernakel.’ Hij vervolgt: ‘Wijsheid (chochma) is de kennis die men hoort en leert van anderen. Begrip (tevuna) verwijst naar de intellectuele vermogens en kennis (daat) verwijst naar de goddelijke inspiratie. 
Deze vermogens van Betsalel zijn dezelfde drie vermogens die God zelf heeft ingericht bij Zijn creatie van de wereld, zoals het vers zegt: ‘De Eeuwige heeft de aarde met wijsheid [chochma] gegrondvest. Hij heeft de hemel met inzicht [tevuna] gevestigd.’ Effectief functioneren hangt dus samen met inspiratie, wijsheid, begrip en kennis.  
 
De Bijbelcommentator Malbim stelt dan ook terecht dat het volk Israël, dat wil zeggen ‘ieder individu’, in vreugde de taken mag uitvoeren die God hem heeft opgedragen. 
 
Een mens wordt, volgens Joods uitgangspunt, uitgenodigd om bij te dragen aan een betere wereld. Hij wordt opgeroepen zijn creatieve vermogens maximaal in te zetten en zijn talenten ten volle te benutten. Alleen op deze manier is hij in staat om effectief te functioneren en daarmee te floreren. Betsalel is een voorbeeld van een persoon die door de Eeuwige voorzien was van inspiratie, wijsheid, begrip en kennis. Hij is een mooi voorbeeld van menselijk floreren. 
 
Vanzelfsprekend vereist het enige zelfkennis om onze persoonlijke (en daarmee unieke) kwaliteiten ten volle te benutten. Het vereist tevens een diep besef van iemands creatieve natuur en een levende relatie met zijn Maker.   
 
 
Click on 'previous' or 'forward' to read more Blogs (Klik op 'vorige' of 'volgende' voor meer Blogs).