Jewish Life #61. Sjemot #16: Perfectie en Harmonie

Met parashah Pekudei, Sjemot (Exodus) 38:21 – 40:38 zijn we aan het einde gekomen van het tweede boek van de Torah. 
 
Het is interessant dat wij parallel aan de vier laatste parashot van het Bijbelboek Sjemot, op Shabbat ook andere speciale delen uit de Joodse bijbel lezen. Daarvoor wordt een tweede Torahrol uit de ark, de Aron Hakodesj, gehaald. We lezen dan ook een speciale Haftarah uit de Profeten. Op deze wijze wordt er toegewerkt naar een nieuw begin en uiteindelijk Pesach. Centraal staat een streven naar perfectie en harmonie. Mooie maar ook ‘grote’ woorden die uitleg behoeven. 
 
De eerste speciale lezing is Shekalim. Deze lezing vindt plaats tijdens de eerste van totaal vier Sabbatten voorafgaand aan Pesach, waar gesproken wordt over de gift van iedere jood van een halve-shekel voor de Mikdash, de Tabernakel en later voor de Tempel in jerusalem. De gift representeert een act van commitment, de inzet van onze gaven in het dienen van God en daarmee een uiting van de belofte van het verbond tussen de Eeuwige en Israël, het Joodse volk. De heiliging van het dagelijks leven, datgene wat de Joodse levenswijze zo kenmerkt, wordt mede vormgegeven door onze bijdrage aan de bouw van bijvoorbeeld een synagoge, yeshiva (leerhuis) of school. 
 
De tweede speciale Shabbat, voorafgaand aan Purim, is Shabbat Zachor. ‘Zachor’ betekent ‘herinnering’ en verwijst naar Amalek. De strijd die gevoerd moet worden tegen het ultieme kwaad, in alle eeuwen en verschijningsvormen gerepresenteerd door ‘Amalek’. Amalek is niet alleen een kwaad dat ons van buitenaf probeert te vernietigen, maar ook een kracht die van binnenuit totale destructie op het oog heeft. Assimilatie is een voorbeeld van de destructie van binnenuit. Het Joodse volk is door de Eeuwige apart gezet en is mede aan dit volk zelf deze positie te behouden en te beschermen. Desinteresse, onverschilligheid, onachtzaamheid en lauwheid zijn kenmerken van de erosie van de Joodse levenswijze van binnenuit. Het is dan ook van grote betekenis dat deze thematiek aan de orde komt voorafgaand aan Purim. 
 
De derde speciale lezing is Parah. Deze lezing betreft de thematiek van de purificatie (reiniging). We lezen het bijzondere gedeelte uit de Torah van de rode koe (Bemidbar 19:1 - 22:1). 
 
De vierde en laatste lezing op de aankomende Shabbat, Shabbat HaChodesh, wijst ons op de thematiek van een nieuw begin. De voorgaande drie speciale lezingen zijn dus een prelude voor de thematiek van vernieuwing en opmaat naar Pesach. Chodesh, het Hebreeuwse woord voor ‘maand’ is verbonden aan de woorden chadash, wat ‘nieuw’ betekent en chidush, vernieuwing. De maan is hierbij het symbool van verandering en vernieuwing, de mogelijkheid om vanuit de totale duisternis te komen tot een staat van volheid, totaliteit en perfectie die ons wacht op de veertiende van de maand Nisan, als Pesach begint. 
 
De reis, beschreven in het Bijbelboek Sjemot, begint met toewijding en liefde, struikelt door mislukkingen en zonden, maar eindigt uiteindelijk met de mogelijkheid tot reiniging en vernieuwing, individuele en nationale vrijheid zoals gesymboliseerd in het feest van de vrijheid, Pesach, dat altijd twee weken na de Sjabbat van HaChodesh valt.
 
De thematiek van vernieuwing is niet alleen verbonden met de vrijheid die het joodse denken zo typeert, maar ook met perfectie. Het streven naar volmaaktheid is een streven naar een totale harmonie tussen de instructies van de Eeuwige en de levenswandel van de individuele jood en het Joodse volk als geheel. Deze levenswandel kenmerkt zich door een leven in detail, dat wil zeggen: een leven met God in iedere nanoseconde en iedere voetstap. In alle details van het dagelijkse leven streeft men naar harmonie met Zijn instructies. ‘Weest heilig, want Ik ben heilig’, is het bekende joodse adagium uit Vajikra (Leviticus) 19. Deze levensheiliging uit zich bijvoorbeeld in de omgang met zichzelf (zelfzorg) en anderen, maar ook (als voorbeeld) in allexs wat men eet en drinkt. De Jood zegt bij iedere slok water of andersoortige drank, of voedsel een beracha, een zegenspreuk of dankzegging. Bij iedere reis met de auto of het vliegtuig, eenzelfde procedure: een kort gebed voor de reis. Bij het opstaan in de ochtend eerst een beracha, bij het slapen gaan eveneens. Een leven doordrenkt van details en afstemming met Zijn instructies. 
 
Totale perfectie en volkomen harmonie zijn een streven in ieder joods leven in de wetenschap dat in dit leven het totale en volkomen niet mogelijk is. Een voorbeeld van een paradox, waarbij wij echter nooit ontslagen worden van dat streven naar perfectie en harmonie. De feitelijke onmogelijkheid ontslaat een persoon niet van de verantwoordelijkheid om aan de oproep van de Eeuwige, om aan Zijn eis van een ‘heilige levenswandel’, te antwoorden. 
 
Een mooie toelichting over het streven naar perfectie is te vinden in een oude en bijzondere opname van collega Victor Frankl: https://www.youtube.com/watch?v=Vm_fR4k-Ljo&t=13s
 
De vier extra lezingen tijdens de maand voorafgaand aan Pesach zijn dus een oproep tot individuele verantwoordelijk en tegelijkertijd een oproep aan het Joodse volk als geheel. De inhoud van de lezingen helpen ons het streven naar volmaaktheid in het dagelijkse vorm te geven. 

 
Click on 'previous' or 'forward' to read more Blogs (Klik op 'vorige' of 'volgende' voor meer Blogs).